
TOPYEKÛN TAARRUZA TOPYEKÛN SAVUNMA Körfez’i bırak. Ankara’ya bak!
İSU Genel Kurulu’nda 2023 raporununa dair CHP; Küçükkaya, Gençtürk ve Uygun ile yüklendi. AKP; Büyükakın, Söğüt ve Sezer ile savundu. CHP, Körfez’den su baskını fotoğrafını gösterdi. AKP, Ankara’da yüzen arabaları anımsattı
İSU Genel Kurulu’nda Genel Müdür Ali Sağlık tarafından 2023 raporunun açıklanmasının ardından CHP belediye meclis üyeleri Mehmet Nazım Gençtürk ve Mehmet Ümit Küçükkaya (İzmit), Erkan Uygun (Körfez) ile yüklendi. AKP; Büyükşehir Belediye Başkanı Tahir Büyükakın, Körfez Belediye Başkanı Şener Söğüt ve Gölcük Belediye Başkanı Ali Yıldırım Sezer ile savunmaya geçti. Büyükakın yine “Diğer CHP’li belediyeler” kartı öne sürüp Körfez’deki su baskını fotoğrafını gösteren Erkan Uygun’a atıfla, Ankara’da yüzen arabaları anımsattı. Ekseri yazılı konuşan Gençtürk’ün spontanede yolsuzluk iması toplantıyı bir süreliğine gerdi. Sağlık’ın rapor sunumunun ardından ilk sözü Avukat Mehmet Nazım Gençtürk aldı.
Mehmet Nazım Gençtürk tarafından verilen önergede gerek KBB gerekse İSU’nun yönetim politikalarının halen şeffaf ve vatandaş odaklı olmadığını öne sürüldü.
Pek çok yatırımdan bahsedilse de, bu yatırımların kentin sağlıklı ve kesintisiz suya ulaşmasına ne derece hizmet ettiğinin belirsiz olduğunu kaydeden Gençtürk özetle şöyle devam etti:
“İSU, 2013 yılından beri suya gizli zam yapıyor. Ocak ayında TEFE-TÜFE oranında otomatik zam yapıldı, vatandaş kandırıldı.
Kademeli tarifede beş kişi ve üzeri aileler için indirimli su tarifesi belirlendi, ancak bu tarifeden yararlanmak için başvuru şartı var ve birçok aile bu indirimden faydalanamıyor.
Abonelerin yüzde 25’i, toplam suyun yüzde 50’sini kullanıyor. Sanayi kuruluşları tarafından kullanılan suyun geri kazanım oranı düşük.
İSU’nun tükettiği elektriğin yüzde 14’ü kendi üretimi. Geçen sene yüzde 17 olan oran gerilemiş, yeni yatırımlar yetersiz kalmış.
Şebekelerdeki kayıp su oranı yüzde 25. Bu oran azaltılmalı ve daha zorlayıcı hedefler belirlenmeli.
Kocaeli’de 200 kilometre asbestli boru var. Çeşmeden akan suyun analizleri yapılmıyor, bu büyük bir sağlık riski oluşturuyor.
Tamamlanmış ve devam eden ihalelerde şartnamelerin hatalı keşifle hazırlandığı, bütçe ve zaman öngörüsünden uzak gerçekleştirildiği veya yeterli denetim yapılmadığı görülüyor. Alt yapı ve kanalizasyon çalışmaları zamanında ve öngörülebilir bütçelerle gerçekleştirilemiyor.
Halen devam eden projelerde öngörülen bitirme süresinde iş bitirilememiş ve öngörülen bütçe kapsamında kalınamamış. (Dört örnek verdi)
Sözleşmelere ve ihalelere konu olan işler yapılmazken, keşif ve şartnamelerde belirtilmeyen işler yaptırılıyor. Bu durum, rekabete aykırı bir ihale süreci oluşturuyor.”
Gençtürk, mali tablolara dairse şu değerlendirmede bulundu:
“Faaliyet raporunda gelir kalemlerinin toplamı verilmiş ancak detaylar eksik. Gider kalemleri de aynı şekilde, hangi müdürlüğün ne kadar harcama yaptığı belirtilmemiş.
İSU’nun araç envanteri 66 milyon. Karşılaştırma açısından, İzmit Belediyesi araç envanteri 338 milyon. İSU’nun kiralama bedelleri ve araç sayısı uyumsuz. KUKA araçları bile kiralık, bu araçlar İSU’nun asli görev alanında kullanılıyor.
Gider taahhütleri hesabında 1,5 milyar öngörülmüş ancak ihalelerde öngörülen taahhüt bedellerinin 3-4 katı ödemeler söz konusu.
2 milyon yolluk verilmiş, bu yollukların kime ve hangi görev kapsamında verildiği ve etkin denetimi sorgulanmalı.
İhalelerdeki özensizlik, denetimsizlik ve öngörüsüzlüğe rağmen İSU 767 milyon kâr etmiş görünüyor. Daha vatandaş ve hizmet odaklı, liyakate, adalete ve şeffaflığa dayalı bir anlayış benimsense çok daha sağlıklı suyu çok daha ucuza verebiliriz. İSU kar etmek zorunda değil, amme hizmeti yapıyor ama hizmeti öncelemek ve sürdürülebilir su politikaları üretmek zorunda.”
Gençtürk’ün ardından Küçükkaya söz aldı. İSU Genel Müdürlüğü’nün 2023 yılı bütçe gelir gider tablosunda;
Müşavir firma ve kişilere ödenen 401.1 milyon TL, 25 bin TL’nin biraz üzerindeki faiz giderleri ve 10 bin TL’yi aşan görev zararlarının dikkat çektiğini kaydeden Küçükkaya aynı kalemlerde son dört yılın bilançosunun ise –aynı sıralama ile- 779.7 milyon, 75 bin 707 ve 20 bin 646 TL olduğunu söyledi. Küçükkaya bu veriler üzerinden sorularını şöyle sıraladı:
Kurumun güçlü yönlerine baktığımızda, ‘Konusunda uzman, bilgili ve tecrübeli idari ve teknik personele sahip olmasına’ rağmen neden müşavir firma ve kişilere dört yılda 779 milyon 740 bin TL ödeme yaptınız?
Bu ödeme karşılığında hangi firmadan hangi hizmetleri aldınız? Bu hizmetleri neden kadrolu elemanlarınıza yaptırmadınız veya yaptıramadınız?
Her yıl artan faiz ödemeleri hangi kredi veya ödenmeyen hangi borçların faizi için ödediniz. Faiz giderleri kredi için ise bu krediye neden ihtiyaç duydunuz? Krediyi aldığınızda bankada paranız var mıydı?
Faizler ödenmeyen borçlardan kaynaklanıyor ise borçlanmayı neden yaptınız? Borcu ödemediğiniz zaman bankada paranız yok muydu? İSU gibi nakit girişi yüksek kuruluşta bu durum izaha muhtaç gözüküyor.
Son dört yılda 20 bin 646 TL görev zararı neden kaynaklanıyor? Bu görev zararları hakkında kurum içi gerekli soruşturmaları yaptınız mı? Görev zararlarına sebep olan personel ile ilgili bir işlem yaptınız mı? Aynı soruyu ödüller içinde sorabiliriz. Kime hangi kararlar veya başarılar için ödeme yaptınız?
2023 yılında müşavir firma ve kişilere ödenen bedeller, faiz giderleri ve görev zararları abone faturalarını bir ton suya, 3.52 lira olarak etkilemektedir. Bu üç kaleme atık su bedeli ve KDV de eklendiğinde tüketici bir metreküp suya, altı lira daha fazla bedel ödemektedir.”
İl geneli altyapı yatırımlarının büyük ölçüde tamamlanasının kurumun güçlü yönleri olarak tanımlanmasına karşın kayıp kaçak oranının yüzde 26 olduğuna dikkat çeken Küçükkaya, “Aslında sisteme giren ancak ölçülmeyen su miktarı hesaba katılmadığında bu oran yüzde 35’tir.
Bu kadar yatırıma rağmen kayıp kaçak oranı neden bu kadar yüksektir? Ne kadarı şebekelerden kaçmakta, ne kadarı su olarak kullanılmaktadır? Bu miktarın parasal değeri nedir?
Parasal değer suyun İSAŞ’tan alış fiyatı dikkate alındığında sadece bir yıl için 216 milyon lirayı bulmaktadır.”
Yine kurumun güçlü yönleri arasında gösterilen arıtma tesisleri ve diğer yatırımlara rağmen hala il genelinde birçok yerde etrafa kokular yayıldığına dikkat çeken Küçükkaya, “Kontrol sırasında arıtma yapmadan kanalizasyon sistemine atık su atan sanayi kuruluşlarına ne kadar ceza kesildi. Ne işlem yapıldı?” diye sordu.
Küçükkaya önergesinde enerji santral projelerinden kuruma ne kadar gelir geldiğini ve bu gelirin su fiyatlarına nasıl yansıtıldığını da sordu.
CHP’nin Körfez İlçe’den belediye meclis üyesi Erkan Uygun ise fotoğraflar ile yaptığı eleştiride onca altyapı hizmetine karşın Körfez Belediye binası dâhil olmak üzere ilçede yağıştan sonra su baskınlarının yaşandığını belirtti. İSU Genel Müdürü Ali Sağlık tarafından açıklanan faaliyetlerde memnuniyet anketini de atıfta bulunarak bir anketin de sorun yaşanan yerlerde yaşanmasını önerdi. Benzer öneri Mehmet Ümit Küçükkaya’dan da su kesintisi uygulanan bir muhit için önerildi.
Öte yandan Mehmet Nazım Gençtürk’ün sunumu esnasındaki bir ifadesinde yolsuzluk iddiası vurgusunda bulunması meclisi hayli gerdi. Başkan Büyükakın, Gençtürk’ü iddiasını ispata davet etti. Büyükakın, “İtham olmadığı sürece hiç kimsenin sözünü kesmedim. İspatsız olarak konuşuyorsunuz, insanların aklında zan oluşturacak bir dil kullanıyorsunuz. Sizi ispata davet ediyorum” dedi. Gölcük Belediye Başkanı Avukat Ali Yıldırım Sezer meslektaşı Gençtürk’e aynı zamanda bir meslek büyüğü olarak uyarıda bulunduğunu belirtip iddiasının ve ifadelerinin suç niteliği taşıdığını öne sürdü. Mesele, toplantının ilerleyen sürecinde tatlıya bağlandı.
KBB Başkanı Tahir Büyükakın, CHP’li meclis üyelerinin eleştirilerine kısmi yanıt getirirken kimi soruların da kurum tarafından yazılı yanıtlanacağı sanılıyor. Büyükakın söze siyasetten ve eleştirilerden bağımsız şekilde yapılan çalışmalardan ötürü bir teşekkür duymadıklarından yakındı. Büyükakın, “Bu kadar büyük bir emek varken sizden arkadaşlarımıza bir teşekkür etmenizi bekliyordum” derken CHP Grubu’nun sözcüsü İzmit Belediye Başkanı Fatma Kaplan Hürriyet söz alan arkadaşlarının kuruma teşekkür ettiğini kaydetti. Büyükakın, CHP Grubu’nun eleştirilerine verdiği yanıtta özetle şunları kaydetti:
“Tarifeler konusunda eleştiriler oldu. Bu tarifelerle ilgili kararlar daha önce oy birliği ile alındı. Tarife konusu sürekli eleştiriliyor. 30 büyükşehir arasında biz 17’inci sıradayız. Sayıştayın kararlarına göre biz karar aldık. Maliyetin altında su verirsek zimmet çıkacağı için meclis toplanıp karar verdi. Yükü sanayinin üzerine vererek hane suyunu az tuttuk. Daha sonra enflasyon farklarının yansıtılmasını durduralım kararı aldık.
Konutta TÜFE’nin kaldırılmasının kuruma 502 milyon lira maliyeti oldu. Abonelerin kazanımı ise 614 milyon lira.
Asbestli boru ile ilgili tartışmada geçtiğimiz yıl diğer belediyelerle karşılaştırma yapılmasını istedim. Ama diğer belediyelerde bunu bulamadık. Biz şeffaf olarak bunu yayınlıyoruz. Sizin yönettiğiniz belediyelerde ne kadar onu getirin karşılaştıralım.
-Küçükkaya’ya atıfla- Ben suyu musluktan içiyorum. Bu konuda da sıkıntı yok. Su baskınlarında biz kusursuzuz demiyoruz elbette kusurumuz var. Ama bunu söylerken Ankara’daki yüzen arabaları da gözünüzün önüne getirin. Biz bunlara girmiyoruz. Horoz dövüşüne gerek yok. Eleştirin ama lütfen itham etmeyin. İSU en profesyonel yönetilen su kanal şirketidir.”
Tartışmalar esnasında Körfez Belediye Başkanı Şener Söğüt de söz aldı. Söğüt, CHP’li meclis üyesi Erkan Uygun’un ilçedeki baskınları konu edindiği eleştirilerine verdiği yanıtta özetle; “Bu altyapı yatırımları, yağışın etkisine göre yapılır ve en etkili yağış öngörülerek yapılan yatırım, maliyeti çok daha yüksek yatırımlar olur” diyerek ilçedeki baskınların öngörü ötesi yağış etkisinden yaşandığını söyledi.
İLGİLİ HABER
İSU’dan kuraklık sinyalli tasarruf uyarısı