21’NCİ ESERİNDE MİZAHI TERCİH ETTİ Mahmail’de fiziği, kimyayı, günceyi kullandım

Yazar Ayşe Kaya, 21’nci eseri Mahmail’de mizahı tercih etti. Ayşe Yeriçer ve Özlem Sevinç'in eşlik ettiği Pendik, Tevfik İleri İlkokulu’ndaki söyleşisi sonrası görüştüğümüz Ayşe Kaya, “Mizah fiziği, kimyayı, hayatın güncesini kullanmaktır” deyip Mahmail’de hepsini kullandığını söyledi

Kütüphane Kahramanları, Sekizinci Sınıf Ajandam, Uçan Ejder, Çocuksu Yansımalar, Robot (Almanca, Rusça, İngilizce ve Rusça’ya da çevrildi), Sümer Kızı Kannaki, Kitap Kafalı, Falan Filan, Kojidik – Müsilaj – Gocagarıcık, Martı Adam, Uçan Ejder, Messi’den Asil Hareket adlı eserlerin sahibi…

Bir dönem ücretli öğretmenlik yaptığı Dilovası’nı Öğretmen Değil Öğrenci Olacağım adlı kitabıyla Dilovalı öğrenciler üzerinden anlatan, ilçeye dair ilk kitaba imzasını atan…

Uzun yıllar Darıca Piri Reis Mahallesi’nde oturduktan sonra Darıca’yı Mini Darıca Seyahatnamesi ile kitaplaştıran

Sosyolog, Çocuk Gelişimci, Anne ve Yazar Ayşe Kaya, 21’nci eserinde mizahı tercih etti. Mahmail isimli eseri baskıdan çıkma aşamasına geldi. Sadece gülmece değil “öğrenmece”yi de hedef edindiğini kaydeden, yıllardır okullardaki söyleşilerde öğrencilerle bir araya gelen Ayşe Kaya ile Mahmail’i Pendik, Tevfik İleri İlkokulu’ndaki söyleşisi sonrası konuştuk. Ayşe Kaya, tür olarak mizahı seçmesini şöyle izah etti:

HAYATI BAZEN Tİ’YE ALMAK GEREKİR!

“Malum, mizah zekâ işidir. Hayatta deprem, sel, vahşet dâhil her tür acıyı gördük. Cinayetleri, koronayı gördük. Ancak bunları dile getirmek, ah vah etmek çözüm olmuyor. Hayatta kalabilmeyiz. Ben mesela, oğlumu kaybettim. Bir başka çocuğuma bakabilmek için ayakta kalabilmeliyim. Hayatı biraz es geçmek, gülmek gerekiyor. İşte mizah burada devreye giriyor. ‘İzanı olmayan şeyin mizahı olur’ misali. Bir şeylere aklımız ermiyor, gücümüz yetmiyorsa hayatı birazcık ti’ye almak gerekir. Buradan yola çıkarak insanlara, ‘Ne yapabilirler’ sorgusu üzerinden mizahı öğretmek istedim açıkçası.”

Ülkemizde mizah anlayışının ekseri ‘Belden aşağı’ espriler üzerinden türediğini ve insanların bunu gülmece zannettiğini kaydeden Kaya, “Mizah bilimle alakalıdır. Fiziği, kimyayı, hayatın güncesini kullanmaktır. Ben de bu günceden yola çıkarak insanlara hem mizah hem deneme tarzında bir eser kaleme almak istedim. Bilimsel mevzuları, terimleri günlük hayatta nasıl kullanabilirler, yol yöntem göstermek istedim. Örneğin; sizi üzen birini, belki bilimsel terimlerle dakikalarca anlatmanız gerekeni tek cümleyle tanımlayabilirsiniz. İmada bulunabilirsiniz. Mahmail’de bunu öğretmeye çalıştım” dedi.

MESSİ’DE “TİCARİ FUTBOL KİTAPLARINI

KÜLTÜR KİTABINA ÇEVİRELİM” DEDİK

2024 yılına hızlı giren ve bu yıl içinde çok ilgi gören Messi’den Asil Hareket adlı kitabı üzerine de değerlendirmede bulunan Ayşe Kaya, “Bu kitabı yazıp yayınlanırken, emsal örneklerinden ötürü asistanım Ayşe Yeriçer ile birlikte insanların ticari kaygımız olacağına dair düşüneceği kaygısına kapıldık. Biz okullar aracılığıyla, öğrenciler için düzenlediğimiz etkinliklerde kültürel kitapları sunuyoruz. Fuarlarda satılan futbol kitaplarına, ya da ‘Vampirli, Drakulalı’ vahşet içeren, kanlı kitaplara karşıyız ancak gözlemlerimize göre, bu kitaplara fuarlarda da yoğun ilgi oluyor. ‘Madem öyle, bunlara el atalım, bu kitapları kültür kitabına çevirelim’ düşüncesiyle hareket ettik.

MESSİ’NİN SABRI, AZMİ…

Messi’den Asil Hareket adlı kitabım her ne kadar ticari kaygı içeren bir kitap gibi gözükse dahi öyle değil. Dilimizi zenginleştirmek için kitabın hemen her sayfasında ortaokul müfredatı dışında kelimeler koymaya çalıştım. Atasözü ve deyimlerin yanı sıra araya da mizah sıkıştırdım. Messi’nin hayatındaki sabır, azim ve pes etmeme ile kendine güvenme dürtüsü ve duygularını içine koydum. Bu anlamda Mahmail’in  de aynı şekilde sadece gülmece değil öğrenmece de içeren bir kitap olduğu iddiasındayım.”

YERİÇER: OKUL SÖYLEŞİLERİ GÖNÜL İŞİ

Ayşe Kaya’nın Ayşecikler kitabındaki baş karakterlerden Fularlı Aysecik olan Ayşe Yeriçer gerek okullardaki etkinliklerde gerekse fuarlarda kendisine eşlik eden yol arkadaşı. Bir kitap fuarında şiddet içeren siyah kitaplı bir kitabın yazarının kendisine, ‘Bu kitabı yazarken ne düşündünüz?’ diye soran çocuğa, ‘Birini öldürür gibi yazdım’ yanıtı verdiğine tanık olduğunu belirten Ayşe Yeriçer, böylesi bir yanıtı çok yanlış bulduğunu kaydetti.

Ayşe Kaya ile birlikte okullarda düzenledikleri söyleşilerin kalplere dokunan bir ‘Gönül işi’ olduğunu kaydeden Ayşe Yeriçer, Bu söyleşilerde çocukların hayallerinin ne kadar önemli olduğunu gördük. Yazarlığa heves ettiklerine tanık olduk. Birçok hikâye kitaplarını resimlediklerini gözlemledik. Anaokulunda okurken söyleşide bir araya geldiğimiz çocuklarla, ilkokul yıllarında başka bir söyleşide bir araya geldik ve bu güzel tesadüfleri onlardan öğrendik” dedi.

 

Emekli Bankacı Ayşe Yeriçer, 1972 yılında Bursa’da dünyaya geldi. İlk, ortaokul ve liseyi memleketinde tamamladı. Yönetim ve organizasyon üzerine eğitim gördü. Evliliği sonrası, 2007’den bu yana Darıca’da ikamet eden Ayşe Yeriçer, iki çocuk annesi.

TEVFİK İLERİ İLKOKULU’NDA SÖYLEŞİ

Ayşe Kaya’ya Tevfik İleri İlkokulu’ndaki söyleşide Ayşecikler kitabındaki baş karakterlerden Fularlı Aysecik olan ve Ayşe Yeriçer  ile Yeriçer’in Bursa’dan gelen kardeşi Özlem Sevinç eşlik ederken heyet Okul Müdürü Ahmet Feyzi Güneri, başöğretmen İnci Kalay ile birlikte uzman öğretmenler Şükran Alaca,  Ayşegül Yılbaşı ve Ömer Çetintürk ile okul aile birliği yöneticileri tarafından ağırlandı.

Okulun konferans salonundaki söyleşi esnasında doğal uğultunun önüne geçmek için söz hakkını, söz isteyene vererek başlayacağını kaydeden Ayşe Kaya ardından küçük bir dikkat oyunuyla devam etti: “Bu kalemi eğer bir köşeden diğerine düşürmeden götürürseniz; ben kazanırsam okul müdürümüz iki Ayşe’ye çikolata ancak. Siz kazanırsanız salonda bulunan herkese ben çikolata ikram edeceğim” dedi.

OKUMAK VE YAZMAK

DİNLEMEKTEN VERİMLİ

Söz konusu dikkat oyununda ‘Eğer’ kelimesinin eğmeyi ifade ettiğini belirten Ayşe Kaya özetle, “Şayet bu söylediğimi tahtaya yazsaydım, o zaman daha iyi anlayacaktınız. Bu oyun ile okumanın ve yazmanın dinlemekten daha verimli olabileceğine dikkat çektim” diyerek bir hikâye ile devam etti.

Soğuk havada hayli kalın şekilde donan bir göl üzerinde yürüyen iki çocuktan birinin göldeki çatlaktan düştüğünü, bir diğerinin aksi yöndeki söylemlere karşın gölete düşen arkadaşını kurtardığını kaydeden Ayşe Kaya, “Çünkü kurtarana kurtaramayacağını söyleyenler o esnada, kurtaranın yanında yoktu. Aksi durum olsa dahi demek ki, birileri bize bir şeyi yapamayacağımızı söylese bile, kulak kapatacağız. Kimse moralimizi bozamaz. Bir her ne istersek yaparız. Sizler, kendi varlığınıza güveneceksiniz. ‘Ben iyi insanım. Vatanımı milletimi seviyorum’ diyeceksiniz” diye konuştu. Söyleşisine çocukların sorularını yanıtlayarak devam eden Ayşe Kaya tavsiyelerde de bulundu.

Şekersiz sakız çiğnemenin zekâyı artırdığının bilimsel olarak kanıtlandığını kaydeden Ayşe Kaya, bu anlamda en sevdiği kitabının “Martı Adam” olduğunu belirtip çiğnendikten sonra gelişigüzel şekilde yere atılan sakızların, onları yem sanan kuşların boğazına takılarak ölümüne sebep olduğunu hatırlattı.

BEYNİNİZE GÜNDE 10 DAKİKA

DÜŞÜNME FIRSATI VERİN

Okuma ve yazmanın kişinin kelime dağarcığını zenginleştirdiğini kaydeden Ayşe Kaya, “İlkokulda herkes günlük tutuyor ama ortaokula geçtiğinde bırakıyor çünkü her zaman yazdığından, sıkılmış olabilir. Çünkü beyin, her gün aynı şeyi yapınca sıkılıyor. Beynimiz düşünmeden duramaz. Siz kitap okurken kıpırdamıyorsunuz. Düşünce sistemi kapsamında beyninize her gün 10 dakika düşünme için fırsat verin. Her gün 10 dakika boyunca, duvara bakın. Bunun faydasını, 8’nci sınıfta çok göreceksiniz” diye konuştu.

Çocuklara her gün yatmadan önce kendileri için, ‘Çalışkansın, iyisin…’ veya benzeri notlar yazmalarını tavsiye eden Ayşe Kaya, “İlk başlarda çok çirkin yazacaksınız. Ancak bir süre sonra beyninizin diğer köşesi çalışacak ve bu yöntem, varsa öfkenizi de azaltacaktır” dedi.